SALLY NOACH

Het ongeloof

Brieven

Al tijdens de oorlog ontvangt mijn vader bedankbrieven van Nederlanders die hij in de periode september 1940 – september 1942 in Lyon en omstreken helpt.
De strekking van de hiervoor genoemde bedankbrieven aan mijn vader is grote dankbaarheid voor wat hij heeft gedaan, voor zijn bezoekjes in de gevangenis, vaak gevolgd door een onverwachte vrijlating uit kamp of gevangenis, maar ook voor huisvesting, eten (worsten worden bij herhaling genoemd), sigaretten, chocolade en geld.
Een groot aantal van die brieven heb ik hier opgenomen, vergezeld van een enkel klein citaat. Ik hoop dat zij tot verder lezen aanzetten.
Ik heb ook opgenomen een viertal min of meer ‘officiële’ documenten uit de Lyon-periode, en drie na-oorlogse getuigenissen. In 1967 werd een poging ondernomen om mijn vader alsnog in aanmerking te laten komen voor een Koninklijke Onderscheiding. Hoe dat afliep leest u in mijn boek.
Hier ten slotte zes brieven die mijn vader ontving na het verschijnen van zijn boek Het moest gedaan worden.

Klik op de titel om de brief te lezen

"Was u er niet geweest dan zat ik nu nog ongetwijfeld in Frankrijk"

Oscar de Brey roept herinneringen op aan Oudejaarsavond 1941 in Lyon met o.a. Bergmann, de Bruijn Kops en Kragt.

'Aan u, meneer Noach, ben ik op de eerste plaats het behoud van mijn leven en vervolgens ook mijn vrijheid verschuldigd'.

Jacques en Erich Grootkerk en Ab van Crefeld hebben na een lange tocht Engeland bereikt. "De overige consuls waren maar knudde"

Hélène Heijmans schrijft dat sinds mijn vader naar Londen is vertrokken het heel erg ongezellig is in Lissabon.

"Sally, je ne peux répéter assez de temps ce que tu faisait pour moi et pour beaucoup d'autres."

Hélène Heijmans hoopt op korte termijn een visum voor Amerika te krijgen. Zij maakt zich, als alleenstaande moeder, zorgen over haar zoon Deef in Londen

Rachel Woudhuijsen heeft inmiddels vernomen dat haar ouders weer in Westerbork zitten, zij vreest het ergste.

Henry Woudhuijsen schrijft over de verveling die over Praia das Maçás is neergedaald.

Ben Sternefeld kijkt nog steeds met veel plezier terug op de gezellige avonden in Praia das Maçás, een badplaats bij Lissabon, waar Nederlandse vluchtelingen ondergebracht waren.

Jeanne Grishaver heeft in Jamaica gehoord van het bezoek van mijn vader aan koningin Wilhelmina.

Ben Blitz is niet echt gelukkig met de tropische omstandigheden in Paramaribo. Dan maar in de kou en mist van Londen.

Zij vonden dat de ‘onbeschaafde’ gelegenheidsdiplomaat zich meer aan de (Duitse en Vichy-Franse) regels moest houden. De verarmde en vaak antisemitische adellijke top van het corps diplomatique en de ongeschoolde tapijt- en stoffenverkoper Sally Noach spraken niet dezelfde taal.

Zoon Jacques Noach (Londen, 1946) deed uitgebreid archiefonderzoek naar het ‘dossier Sally Noach’ en kwam tot ontluisterende onthullingen over de hulp die ‘Londen’ bood aan Nederlandse vluchtelingen. Als het aan de ambtenaren had gelegen was iedereen vanuit Frankrijk direct teruggestuurd naar het bezette Nederland. Ook was er onmiskenbaar sprake van beschavingsantisemitisme. Ambtelijk werd Sally gekarakteriseerd als ‘geen beschaafd/ welopgevoed mensch’. Consul-generaal der Nederlanden in Frankrijk, Ate Sevenster, formuleerde het helder: ‘Joodse vluchtelingen waren “de minste lui”.’

In 1969 kreeg Sally Noach van koningin Juliana en prins Bernhard het Erekruis van de Huisorde van Oranje. Van regeringswege kreeg hij slechts minachting. In 1971 publiceerde hij zijn oorlogsherinneringen met als titel Het moest gedaan worden. Dit boek is integraal opgenomen.