SALLY NOACH

Het ongeloof

Brieven

Al tijdens de oorlog ontvangt mijn vader bedankbrieven van Nederlanders die hij in de periode september 1940 – september 1942 in Lyon en omstreken helpt.
De strekking van de hiervoor genoemde bedankbrieven aan mijn vader is grote dankbaarheid voor wat hij heeft gedaan, voor zijn bezoekjes in de gevangenis, vaak gevolgd door een onverwachte vrijlating uit kamp of gevangenis, maar ook voor huisvesting, eten (worsten worden bij herhaling genoemd), sigaretten, chocolade en geld.
Een groot aantal van die brieven heb ik hier opgenomen, vergezeld van een enkel klein citaat. Ik hoop dat zij tot verder lezen aanzetten.
Ik heb ook opgenomen een viertal min of meer ‘officiële’ documenten uit de Lyon-periode, en drie na-oorlogse getuigenissen. In 1967 werd een poging ondernomen om mijn vader alsnog in aanmerking te laten komen voor een Koninklijke Onderscheiding. Hoe dat afliep leest u in mijn boek.
Hier ten slotte zes brieven die mijn vader ontving na het verschijnen van zijn boek Het moest gedaan worden.

Klik op de titel om de brief te lezen

Hélène Heijmans schrijft mijn vader dat haar vertrek met de ss Nyassa aanstaande is.

Derks Mans verklaart dat Sally Noach hem en negen eveneens uitgehongerde lotgenoten op 13 december 1941 in Lyon een kostelijk maal heeft voorgeschoteld

Felix schrijft over hun verblijf in New York en zijn bereidheid en die van anderen om Sally te helpen bij de repatriëring van zijn vriendin naar Londen.

Alex Veder wil zo snel mogelijk uit Suriname weg. Wellicht kan Sally Noach helpen om een verblijfsvergunning in Engeland te verzorgen.

Alex Veder, zijn vrouw en hun 2 zonen zitten in Suriname. Zij willen zo snel mogelijk naar Engeland.

Barend Broekman belooft (in het Engels!) om samen met Felix Levenbach geld naar mijn vader over te maken.

Zuster Mary Teresa verneemt dat haar neef Willem Mooij in Londen is overleden. Zij bedankt mijn vader voor de hulp die hij Willem in Frankrijk geboden heeft.

Alex Veder schrijft mijn vader dat hij binnenkort naar Amerika zal reizen en dan hopelijk door naar Engeland. Vooralsnog zonder vrouw en kinderen.

Samuel Simon Noach is vanuit Theresienstadt in Zwitserland terecht gekomen en op zoek naar familie die de oorlog overleefd heeft.

"Demain je vais annoncer votre retour a la plus Haute personnalité Hollandaise et vous pouvez toujours compter sur Elle.."

"Comme je vous ai écrits j'aller annoncer votre retour au cabinet de la Reine (...), mardi prochain je dois revenir pour vous..."

"De Heren Noach en Jacquet hebben alle mogelijke moeite gedaan om ons te bevrijden."

Zij vonden dat de ‘onbeschaafde’ gelegenheidsdiplomaat zich meer aan de (Duitse en Vichy-Franse) regels moest houden. De verarmde en vaak antisemitische adellijke top van het corps diplomatique en de ongeschoolde tapijt- en stoffenverkoper Sally Noach spraken niet dezelfde taal.

Zoon Jacques Noach (Londen, 1946) deed uitgebreid archiefonderzoek naar het ‘dossier Sally Noach’ en kwam tot ontluisterende onthullingen over de hulp die ‘Londen’ bood aan Nederlandse vluchtelingen. Als het aan de ambtenaren had gelegen was iedereen vanuit Frankrijk direct teruggestuurd naar het bezette Nederland. Ook was er onmiskenbaar sprake van beschavingsantisemitisme. Ambtelijk werd Sally gekarakteriseerd als ‘geen beschaafd/ welopgevoed mensch’. Consul-generaal der Nederlanden in Frankrijk, Ate Sevenster, formuleerde het helder: ‘Joodse vluchtelingen waren “de minste lui”.’

In 1969 kreeg Sally Noach van koningin Juliana en prins Bernhard het Erekruis van de Huisorde van Oranje. Van regeringswege kreeg hij slechts minachting. In 1971 publiceerde hij zijn oorlogsherinneringen met als titel Het moest gedaan worden. Dit boek is integraal opgenomen.