SALLY NOACH

Het ongeloof

Brieven

Al tijdens de oorlog ontvangt mijn vader bedankbrieven van Nederlanders die hij in de periode september 1940 – september 1942 in Lyon en omstreken helpt.
De strekking van de hiervoor genoemde bedankbrieven aan mijn vader is grote dankbaarheid voor wat hij heeft gedaan, voor zijn bezoekjes in de gevangenis, vaak gevolgd door een onverwachte vrijlating uit kamp of gevangenis, maar ook voor huisvesting, eten (worsten worden bij herhaling genoemd), sigaretten, chocolade en geld.
Een groot aantal van die brieven heb ik hier opgenomen, vergezeld van een enkel klein citaat. Ik hoop dat zij tot verder lezen aanzetten.
Ik heb ook opgenomen een viertal min of meer ‘officiële’ documenten uit de Lyon-periode, en drie na-oorlogse getuigenissen. In 1967 werd een poging ondernomen om mijn vader alsnog in aanmerking te laten komen voor een Koninklijke Onderscheiding. Hoe dat afliep leest u in mijn boek.
Hier ten slotte zes brieven die mijn vader ontving na het verschijnen van zijn boek Het moest gedaan worden.

Klik op de titel om de brief te lezen

"Ik wens je al het goede toe dat maar kan en hoop je zo spoedig mogelijk zelf aan de overkant te kunnen verwelkomen"

"Het is mij hier wel erg tegengevallen bij verschillende personen, vooral na alles wat ik gedaan heb."

'Dit schrijven heeft tot doel tot uiting te brengen de dankbaarheid van een aantal Nederlandsche families, jegens den Heer S. Noach die gedurende hun verblijf in Lyon voor hen een steun een toeverlaat is geweest".

"Le coeur est bon, mais le cerveau a flanché"

'De in Praia das Maças aanwezige Nederlanders (...), achten zich gedwongen, vóór hun vertrek naar West Indië, uiting te geven aan hun gevoelens jegens den Heer Sally Noach...'

'Eenige dankbare Nederlanders aan Sally Noach'

"Ik wil deze brief niet beëindigen om je nog eens schriftelijk te bedanken voor al hetgeen je voor ons hebt gedaan gedurende ons gedwongen verblijf in Lyon"

"Monsieur, Sous les auspices de mon excellent ami M Paul Marx.."

"Monsieur, un de nos amis communs Monsieur Marx de Belfort..."

"Als je s' ochtends wakker wordt en je door het raam de rood-wit-blauwe vlag ziet wapperen"

"Hierbij heb ik de eer U nogmaals te bedanken voor al hetgeen U voor mijn broer Paul en voor mij gedaan hebt."

Net in Paramaribo aangekomen, vraagt Alex Veder zich af of mijn vader zijn verzoeken al heeft afgehandeld.

Zij vonden dat de ‘onbeschaafde’ gelegenheidsdiplomaat zich meer aan de (Duitse en Vichy-Franse) regels moest houden. De verarmde en vaak antisemitische adellijke top van het corps diplomatique en de ongeschoolde tapijt- en stoffenverkoper Sally Noach spraken niet dezelfde taal.

Zoon Jacques Noach (Londen, 1946) deed uitgebreid archiefonderzoek naar het ‘dossier Sally Noach’ en kwam tot ontluisterende onthullingen over de hulp die ‘Londen’ bood aan Nederlandse vluchtelingen. Als het aan de ambtenaren had gelegen was iedereen vanuit Frankrijk direct teruggestuurd naar het bezette Nederland. Ook was er onmiskenbaar sprake van beschavingsantisemitisme. Ambtelijk werd Sally gekarakteriseerd als ‘geen beschaafd/ welopgevoed mensch’. Consul-generaal der Nederlanden in Frankrijk, Ate Sevenster, formuleerde het helder: ‘Joodse vluchtelingen waren “de minste lui”.’

In 1969 kreeg Sally Noach van koningin Juliana en prins Bernhard het Erekruis van de Huisorde van Oranje. Van regeringswege kreeg hij slechts minachting. In 1971 publiceerde hij zijn oorlogsherinneringen met als titel Het moest gedaan worden. Dit boek is integraal opgenomen.